Šapčani se verovatno nikada neće složiti kome je pri poseti njihovom gradu izvađena čivija na točku fijakera, ali je najviše onih koji „žrtvom“ smatraju kralja Milana Obrenovića.
Osim šaljive, Šapčane krase i osobine ozbiljnih domaćina koji rado prihvataju napredne ideje, a Turistička organizacija grada Šapca došla je na ideju da pričajući priče o razvoju grada na interesantan način istakne njegovu bogatu istoriju.
Šabačke novotarije
Nagli razvoj Šapca vezuje se za 1816., i dolazak Jevrema Obrenovića, pismenog, naprednog „jervropejca“, najmlađeg brata knjaza Miloša, za obor-kneza Šabačke nahije, u kojem je proveo 15 godina. Intenzivan razvoj tokom XIX veka, postavlja ga na mesto „prve varoši Srbije“, kada i počinju da se nižu „šabačke prvine“, novotarije prvi put viđene u Srbiji poput: prvog fijakera, prvog metalnog kreveta, jedne od prvih bolnica i apoteka, prvog grada u kojem su se ulice sekle pod pravim uglom, prvog konjički kluba i prve konjičke trke održane su u ovom gradu. Dr Draga Ljočić bila je prva žena lekar na Balkanu, dr Kosta Nikolić, prvi dr hemije u Srbiji. Dr Avram Josif Vinaver, otac Stanislava Vinavera doneo je u Šabac i Srbiju prvi rentgen aparat, a u selu Nakućani, nedaleko od Šapca, odigrana je prva pozorišna predstava; šah i bilijar prvi put su se igrali u ovom gradu, u kojem su pendžer hartije na prozorima zamenjene prozorskim staklom; u Konaku gospodar Jevrema pila se prva bela kafa, dok se njegova ćerka Anka, oblačila po „pariskoj“ modi, koja je u Srbiju stizala preko Šapca; za Ankino muzičko obrazovanje kupljen i prvi klavir, a žene su u kafanu prvi put mogle ući u pratnji muškarca. Prvi Park nauke u Srbiji, u XXI veku otvoren je 2013. u šabačkom Centru za stručno usavršavanje, što svedoči o koninuumu nečega što je započelo dva veka ranije.
- Zbog toga što je u jednom trenutku bio varoš sa najviše kafana, prozvali su ga „Mali Pariz“. Naziv „Srpski Verden“ zaslužio je u stradanju u Prvom svetskog ratu, a „Srpska Verona“ zbog zabranjene ljubavi Đule i Pavla opisane u delu „Ašikov grob“ Janka Veselinovića. Šabac je sam po sebi izuzetno osoben, njegova prošlost turbulentna, a priču koju mi pričamo ove godine su „Šabačke prvine“, najčešće pominjane odrednice ovog grada - objašnjava Dušan Simić, direktor Turističke organizacije grada Šapca.
Po njegovim rečima, epizoda sa kraljem, iskorišćena je za ustanovljenje manifestacije 1968. godine, uz nadaleko čuven Šabački vašar, jedne od simbola grada, i jedne od 21 gradske manifestacije iza koje TOG stoji kao organizator ili realizator istih, dodajući da nije lako ponoviti, ali izazov za TOG je da ih na viši nivo podigne, inovira, poboljša, ako treba promeni.
Ja volim Šabac
Veliku pažnju turistički poslenici Šapca pridaju suvenirima i promotivnom materijalu, jer je Info centar prvi utisak o gradu gde turisti dolaze na mesto proverenih informacija o svemu što ih interesuje. Za suvenir, set „Ja volim Šabac“ (šolja, majica, magnet, privezak i pasoš Čivijaške republike), TOG je dobila priznanje najboljeg na Sajmu turizma u Kragujevcu, kao i ove godine u kategoriji „Najoriginalniji suvenir“ na XVIII Međunarodnom festivalu „Kofer slova“ u Kruševcu.
- TOG organizuje redovne vodičke ture predvođene licenciranim turističkim vodičem Tamarom Pejić, u okviru kojih turiste vodimo pešačkom zonom kroz bogato arhitektonsko nasleđe Gospodar Jevremove i Karađorđeve ulice, sa zgradama bliznakinjama: Načelstva okruga podrinjskog (1906) i Okružnog suda (1907), arhitekte Milorada Ruvidića, Doma šabačke trgovačke omladine, prve kuće doktora Andre Jovanovića (XIX), kuće sarača i sedlara Stanića (početak XX veka), kuće dr Lazara Petrovića građene između dva rata, zgrade Prve narodne apoteke (1928), apotekara Ilije Rankovića, danas sedištu TOG Šapca. Krsmanovićevu kuću (1891) projektovao je arhitekta Jovan Ilkić i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture... U Narodnom muzeju nalazi se klavir Anke Obrenović, i od 2015-te pisaća mašina „Biser“, kupljena 1964., Šapčanina Dušana Kovačevića, tvorca neprevaziđenih ostvarenja: „Maratonci trče počasni krug”, „Radovan treći”, „Profesionalac”.
Pravci razvoja
Od 120 kafana u Šabačkoj mali, po kojima je Šabac bio nadaleko čuven, ostala je samo kultna „Kod Lile“. U nekoj od njih stasavala je i Sofka Nikolić, najveća kafanska pevačica Kraljevine Srbije. Plan obnove šabačke „Skadarlije“ je ideja koja traži vreme i...
Započet je i veliki projekat Savske avenije izlaska grada na reku, revitalizacija tvrđave, uređenje pešačkih staza, investicije u okolinu Crkve Svete Trojice Letnjikovac, mestu druženja i proslava rođendana.
- Šabac je celina dovoljna sama sebi, ali ga okolina čini jedinstvenim. U jednom pravcu je istorijski Mišar, mesto junačke prošlosti, poprište jedne od najvećih bitaka u Prvom srpskom ustanku, u ime koje je podignut spomenik i muzej koji čuvaju sećanje na tu bitku. Ideja je da poseta đačkih ekskurzija približi tadašnje događaje. Drugi pravac je prema Drini i planini Cer, koju bratski delimo sa gradom Loznica, na kojoj postoje brojni potencijali. Ana Pavlović vredno radi na rehabitlitaciji ukupnih događanja i prirodno zanimljivih tačaka. Zajednički rad na podizanju turističkih, ugostiteljskih i smeštajnih kapaciteta je neminovan korak za kreiranje relevantnog turističkog proizvoda na Ceru. Treći pravac vodi ka selu Lipolist, najmirisnijem u Srbiji, u kojem veliki broj ružara, na ozbiljnim parcelama gaje ruže i izvozi na tržište Holandije i Ruske Federacije. „Ruže Lipolista“, manifestacija stara 28 godina, sa ružarima koji se ovim poslom bave preko pola veka, okuplja sve više turista iz grada i okruženja. Uprkos tome, broj porodica i površina pod ružama se smanjuju. Mlađe generacije nalaze neke druge izvore zarade za život. Nadam se da će festival, koji počinje u gradu podelom 1.000 ruža i programom najmlađih, ulaskom u treću deceniju preći granicu sela i proširiti se na celu Srbiju i region. Lipolist je selo umetnika, muzičara, pre svega mladih osvešćenih ljudi koji traže mesto u svetu po meri slobodnog čoveka - naglasio je Dušan Simić.
