• Prethodna
• 1 of 4
• Sledeća

            Najpoznatije selo u Srbiji - Tršić, jedinstven je etno kompleks posvećen jeziku, pismu, a pre svega čoveku, reformatoru, filologu, sakupljaču sveukupnog narodnog stvaralaštva, koji je objavio narodne umotvorine, epske pesme, napisao prvi „Srpski riječnik“ (1818) – Vuku Karadžiću.

            Ovaj muzej na otvorenom je imitacija srpskog sela iz XIX veka, podignut 1987. godine, na 200. godišnjicu rođenja Vuka Karadžića. Sa 35 drvenih kućica, među kojima je: Dositejev muzej, Muzejska postavka Vukovih sabora, Muzej jezika i pisma, Galerija, Kaligrafska radionica, Gostinska kuća, Spomen dom seoskom učitelju, vajati u kojima su radionice sa starim zanatima, Vukova spomen škola, kao i Crkva svetog Arhangela Mihaila, sve što je selo u tom periodu imalo, ima i danas.
            Na stogodišnjicu Vukove smrti, 1964. godine, izgrađeno je Saborište, centralno mesto održavanja Vukovog sabora, najdugovečnije kulturne manifestacije u Srbiji. Najmasovniji je održan na stogodišnjicu od Vukovog rođena (1987) kojem je prisustvovalo 10.000 posetilaca iz čitave Jugoslavije. Od 1972. održava se i Đački Vukov sabor, posvećen stvaralaštvu mladih.
            U okviru kompleksa izdvaja se Vukovo imanje i Vukova spomen kuća, do koje se stiže stazom uz rečicu Žeraviju. Centralno mesto ima odeljenje sa otvorenim ognjištem, i predmetima, kao što su gusle, sto, krevet, klupa, ikone, Vukov portret autora Pavela Đurkovića,.
            O tome neumorno govori i istinu pronosi Miroslav  Terzić, istoričar i kustos Muzeja jezika i pisma.
            Po njegovim rečima, prvu kuću je podigao Vukov deda Joksim, koji je sa Durmitora, iz sela Pećnice, opština Šavnik, „iz kojeg potiču svi Karadžići koji na ovom svetu postoje“, došao u Tršić. U njoj se rodilo dete i dobilo ime Vuk. Budući radoznao i bistar mladić, pohađao je prvu lozničku privatnu školu, koju je zbog bolesti prekinuo, a dalje školovanje nastavio u manastiru Tronoši, 4 km hoda od Tršića, preko brda. Tamo je više čuvao stoku a manje učio, pa je i to prekinuo, a za Gimnaziju u Sremskim Karlovcima je bio prestar... Sve  to ga nije sprečilo da bude proglašen najznačajnijom ličnošću srpske pisane reči.
            U vreme Prvog ustanka desetak puta su Turci palili kuću, poslednji put 1813., kada je Ustanak propao. U to vreme Vuk je bio u Kladovu, radio na mestu upravnika carinarnice, i po propasti Ustanka otišao je u Beč, gde je živeo do smrti (1864). Iako je dolazio u Srbiji, u svoje selo došao je samo šest puta, i to sve u starosti, od 60-te godine pa nadalje, mada je često svojim rođacima na selu slao novac, da pokose travu i brinu o voću.
            I sve dok je Vuk bio živ znao se red. Kada je umro, njegov sin Dimitrije je rasprodao svu imovinu, i u Tršiću i u Loznici. Kućno imanje je prodao čoveku po imenu Petar Đukanović. On čak nije ni bio Tršićanin, i imanje je dalje prodao Perićima, prvim komšijama. Pošto su ljudi bili domaćini, seljaci, imanje su pretvorili u njivu, drveće iskrčili i sejali kukuruz, da bi se došlo do toga da 30 godina od Vukove smrti u njegovom rodnom mestu skoro niko nije ni znao gde mu je bila rodna kuća. Osim Perića i par starijih. Velika je sreća što su ti Perići sačuvali kućno ognjište. U to vreme narod je smatrao strašnim grehom ako se nečije ognjište uništi. Posebno ako se preore s namerom. Njegovi posmrtni ostaci preneseni su iz Beča u Beograd 12. oktobra 1897., i tada su dva čoveka iz Tršića napravila veliki krst od hrastovine i zaboli ga na mesto ognjišta. Taj krst je sačuvan i 1931. godine, kada je u Loznici, od strane najviđenijih ličnosti iz kraja tog vremena, osnovan Odbor za obnovu Vukove kuće, njihova namera je bila da kupe ovo kućno imanje a potom i obnove kuće. Međutim, druga generacija komšija Perića je znala vrednost imanja i tek uz podršku celog sela otkupljen je njegov središnji deo.
            Prvi Sabor održan je na dan otvaranja obnovljene Vukove kuće, 17. septembra 1933. godine, koji je imao karakter velike narodne svetkovine. U vreme Drugog svetskog rata okupatori kuću nisu dirali, a narod se i dalje redovno okupljao pred Malu gospojinu. Posle rata, u novoj državi vladaju druga pravila i otkupljeno je celo imanje Karadžića po ceni koju je odredila komisija. Godine 1971. Odbor Vukovog sabora je u Tršić doveo stručnjake za naše narodno graditeljstvo koji su išli po selima u okolini kupujući pomoćne objekte i prenosili ih. Gledalo se i razmišljalo o tome da svemu ovom vrati izgled od pre nego što je bilo uništeno. Od objekata koji su u ono vreme postojali a nisu obnovljeni, su oni u kojima su držane domaće životnje, malo gore iza kuće, gde je ravniji deo dvorišta, ali sve ostalo što je danas tu postojalo je i u Vukovo vreme. I to ne samo u njihovom, već i u svakom domaćinstvu: mlečarnik, gde je svako domaćinstvo držalo mleko, pravilo sir, surutku; dva vajata, „drvene garsonjere“, u vreme kada su porodice bile velike i važilo pravilo da koliko sinova toliko vajata, u koje su se čim se ožene, selili mladi par. Najveći od pomoćnih objekata je bila kačara, gde su čuvane šljive i od njih pekli rakiju. U čardaku su držali kukuruz, u ambarima druge žitarice. Ljudi koji su u sve ovo bili uključeni, osim što su želeli da obnove Vukovu kuću cilj je bio da obnove i sve pomoćne objekte kako bi posetioci mogli da steknu uvid kako se u Srbiji živelo u XIX veku na selu. I u tome se uspelo.
            Predeo izuzetnih odlika „Kulturni predeo Tršić-Tronoša“ u sistemu zaštićenih područja nalazi se od 2019. godine kao dobro proglašeno za područje izuzetnog značaja, odnosno I kategorije, i prvi Kulturni predeo koji uvažava interakciju prirodnog i kulturnog nasleđa.
            Znamenito mesto Tršić I ove godine je u konkurenciji za najbolje turističko selo na svetu i tim povodom snimljen je promotivni film o Tršiću u produkciji Turističke organizacije grada Loznice.