Upravo završen XVII Sajam meda i vina 2024. na negotinskom šetalištu, okupio je stotinak izlagača, vinara, proizvođača meda i pčelinjih proizvoda i drugih proizvoda domaće radinosti i suvenira. Na tromeđi Srbije, Bugarske i Rumunije, Negotin posećuju gosti iz susednih država a uz učešće stranih izlagača ovom događaju daju međunarodni karakter. Veliki broj gostiju dolazi iz svih krajeva Srbija i zemalja bivše države, privučeni nekim lepim sećanjima, najviše ukusima negotinskih vina. Poznat kao gastarbajterski kraj u Negotin se u vreme sajma mogu sresti gosti iz Austrije, Nemačke, Švajcarske, poreklom iz ovog kraja. Ima li boljeg razloga za dolazak u stari kraj od ovakve jedne fešte, koja okuplja i krepi dušu?
Festival magnet za hedoniste
U idealno prilagođenom ambijentu okupljanjima većeg broja ljudi, ispred saborne crkve Sv. Trojice podignute (1874) u vreme kada je Negotin postao duhovni centar Krajine, i Gradskog parka, na gradskom šetalištu.
Neogtin je sa 150 registrovanih pčelara, nadaleko poznat po medu vrhunskog kvaliteta. Sajam okuplja proizvođače meda, pčelinjih proizvoda i opreme za pčelinjake, kojima organizatori, Turistička organizacija opštine Negotin i Grad Negotin, posvećuju posebnu pažnju. Izlagački prostor u parku je po ustaljenoj satnici, u fokusu je u prepodnevnim časovima kada se u u muzičkom paviljonu, održavaju i prigodna predavanja. Dr med. Rodoljub Živadinović, predsednik Saveza pčelarskih organizacija Srbije, ove godine je održao predavanje vezano za razvoj pčelarstva i u kom pravcu treba ova grana da se razvija, na koje stvari treba da se obrati pažnja u narednom periodu.
U popodnevnim časovima težište festivala se seli na vinsku scenu, uglavnom negotinske vinare, jer ovo je pre svega njihova promocija.
Treći segment Sajma meda i vine je izložba suvenira, sa 50-tak izlagača što suvenira, što domaćih proizvoda, koji privlače pažnju šire publike jer svako želi da ponese neku uspomenu iz Negotina. Budući da je dosta gastarbajtera i dobro platežnih penzionera, interesovanje i izlagača i kupaca uveliko opravdava njihovo prisustvo.
Negotin - mali grad velikog srca
- Negotin je mali grad koji, što zbog arhitekture a i samog ponašanja Negotinaca daje utisak velikog. Opština Negotin koja obuhvata 38 sela, je na svom vrhuncu, tokom 80-tih imala 67.000 stanovnika. Sada smo se sveli na 30.000 na teritoriji cele opštine, a u gradu oko 15.000. Prolazeći selima, može se zapazite veliki broj prostranih, lepih ali praznih kuća, čiji vlasnici rade u inostranstvu. Zato, nije lako održati jedan ovakav festival, ali smo zadovoljni jer je broj posetilaca Sajma bio veći nego ikada. Smeštajni kapaciteti u gradu su bili popunjeni a s obzirom da je 12. maj Dan opštine Negotin, bilo je dosta gostiju koji su došli zbog prisustva Svečanoj akademiji, pa smo imali problema da nađemo smeštaj za sve naše goste. Iako Negotin nema mali smeštajni kapacitet sve je bilo popunjeno - objašnjava direktor.
Rekordna poseta zabeležena je uprkos nevremenu koji samo dva-tri dana pre početka manifestacije uništio hektare i hektare vinograda, a najviše je postradao manastir Bukovo. Međutim, i oni vinari koji su pretrpeli ogromnu štetu bili su prisutni na Sajmu i izlagali svoja vina.
Iz ugla novinara, Negotinci su dobri domaćini, toplo dočekuju goste, trudeći se da im što više pokažu, da im upriliče pun doživljaj sredine u koju su došli, a domaćin dodaje:
- Teško da u Negotinu vinari sa strane mogu da prodaju vino, jer je Negotin grad vina, sa dosta kvalitetnih vinarija, koje pored internacionalnih sorti: Chardonnay, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon, Merlot... gotovo nepristojnim smatraju ako u svom sortimentu nemaju autohtone sorte Tamjaniku (Belu i Crnu), Bagrinu i Začinak. Ipak, kada dođu vinari iz Vojvodine sa Bermetom, Grašcem, Slankamenkom, Negotinci ih kupuju, za probu, kao i desertna vina iz Rumunije. Sa pčelarima je ista priča. U Krajini ima veliki broj pčelara od kojih neki i do 700 košnica. Interesantno je od tih ljudi čuti kako rade, kako se bore sa problemima. Pojavljuju se i otkupljivači, koji prodaju pčelinje proizvode po Srbiji i šire. Gosti se trude da isprate razvoj vinarstva i pčelarstva Negotina i mogućnost za dalju saradnju.
Po ustaljenoj praksi, domaćini svake godine za vinare organizuju promo ture i posete vinarijama, sa željom da se upoznaju sa proizvodnim kapacitetima negotinskih vinara, kroz posetu čuvenim Rajačkim i Rogljevačkim pivnicama i modernim vinarijama.
- Naš cilj kao domaćina je pre svega uspostavljanje kontakta između naših i vinara iz drugih krajeva zemlje i drugih zemalja, kako bi se povezali, razmeni iskustva, uspostavili saradnju. To je razlog našeg truda da svake godine dovedemo goste iz svih regiona Srbije. Sajam je promotivnog karaktera i nije ograničen na dvodnevna dešavanja. Nama je bitno da ugostimo i medije i predstavimo sve naše vinarije, pčelare da bi tokom čitave godine imali posete i bolju prodaju. Mislim da smo i u tome uspeli - kaže Dušan Petrović, direktor TOO Negotin.
Negotin sve vidljiviji na vinskoj i kulturnoj mapi Srbije
TOO Negotin ovakve prilike koristi za promociju ne samo 20-25 registrovanih vinarija već i svog kraja. Direktor ojbašnjava:
- Pivničari koji rade na pivnicama zbog nemogućnosti ispunjavanja uslova HACCP standarda registrovani su kao poljoprivredna gazdinstva. Nasuprot njima su moderno opremljene vinarije koje proizvode širok spektar kvalitetnih vina, i svake godine sve je veći broj vinarija koje otvaraju degustacione sale za prijem turista, organizuju degustacije i ručkove. U istim se organizuju književne večeri, muzički i drugi interesantni programi a vlasnici se trude, da u skladu sa svojim afinitetima privuku goste, i osim muzičke, pesničke šire i vinsku kulturu. Kako sada ide na dobrom smo putu da Negotin postane još vidljiviji na vinskoj mapi Srbije.
Negotinski muzeji su posebno otkriće koje po rečima gospodina Petrovića, daju širu sliku o Negotinu nekada. Muzej Stevana Mokranjca, najvećeg srpskog kompozitora, otvoren je u njegovoj rodnoj kući. U njemu se nalazi stalna postavka koja prikazuje život slavnog Negotinca, i predmete iz tradicionalne varoške kuće tog vremena; Muzej Hajduk Veljka vojvode Krajinskog, poznatog po mnogobrojnim podvizima odbrane Negotinske krajine od Osmanlija, nalazi se u kući nekadašnjeg oberkneza Todorčeta; stara Neogtinska crkva, najstariji je sakralni objekat; Saborna crkva Sv. Trojice, u samom centru gradu, Centralna zgrada muzeja nezaobilazna su mesta poseta svih koji dolaze u ovaj grad, koji se nalazi i na mapi Ministarstva prosvete i dovodi brojne grupe dece koji prolaze ovim stazama kulture.
Doživljaj neočekivanog na svakom koraku
Ako ste se umorili od grada, vina i meda, nađite mir, tišinu i spokoj u nekom od zaštićenih prirodnih područja, predlažu domaćini. Mesto gde će svaki turista doživeti neočekivano su Prerasti ili Vratnjanske kapije u kanjonu reke Vratne, stavljene pod zaštitu 1957. godine, a Uredbom Vlade Srbije iz 2014. ova oblast proglašena je spomenikom prirode. Nalaze se 30 km od Negotina u neposrednoj blizini aktivnog ženskog manastira Vratna iz XVI veka, koji ima svoje proizvode. „Mala“, „Velika“ i „Suva“ kamena kapija su najviši (do 34m) prerasti u Evropi, i čine najatraktivniju grupu od ukupno 10, koliko ih ima u Istočnoj Srbiji.
Lokalitet Mokranjske stene se nalaze na oko 10 kilometara od Negotina, u blizini sela Mokranje. Očekuje se da će ovaj prelepi vodopad i jezero u narednom periodu biti proglašeni za zaštićeno područje. Meštani su uredili turistički park, i rado primaju turiste, druže se i često preuzimaju ulogu vodiča do vodopada koji se nalaze blizu sela Mokranje, budući da to rade na živopisan način interesantan turistima.
U domaćinstvu Paunović, u selu Brestovac, otvorena je api komora „Sanus“, prva u Negotinu i prva u Istočnoj Srbiji. Apiterapija predstavlja primenu lekovitih i hranljivih svojstava pčelinjih proizvoda i meda u preventivi i tretiranju bolesti i još jedna nova ponuda na ovim prostorima, povezana sa zdravstvenim turizmom.
Mešavina uticaja raznih kultura obogatila je i trpezu ovog kraja. Pored prebogate i obimne ponude najraziličitijih jela u restoranima, u jednom delu opštine neguju se srpsko-vlaški specijaliteti, kao što je roštilj pripremljen na poseban način, pastrna ili suvo meso konzervirano u masti sa kačamakom. Na pivnicima se pripremaju, a šta drugo nego sarmice u vinovom listu... Ukratko u ovom kraju se jede dobro, jede se mnogo i bez izuzetka zaliva ukusnim negotinskim vinima. Ovde domaćini spremno čekaju goste, rado dočekuju i znaju da ugoste.
Više fotografija na: https://www.facebook.com/topserbia