• Prethodna
• 1 of 10
• Sledeća

            Suboticaje nastala u srednjem veku, u dodiru evropskih i balkanskih kultura. Danas je to grad sa oko 125.000 stanovnika, prepoznatljiv kao multietnička i multikulturalna sredina. Na tlu otetom od močvare sada se uzdiže moderan evropski grad kulture, umetnosti, sporta i zabave, ali i veliki privredni i turistički centar. Broj turista iz godine u godinu je sve veći, a osim domaćih, porast beleže i strani turisti, koji mahom dolaze iz Nemačke, Mađarske, zemalja regiona, ali i Austrije, Kine, Poljske, Rumunije, Italije, Rusije, Turske...

            Raskošna Subotica
            Bogato kulturno nasleđe, visoka kultura življenja, razigrana arhitektura, multikulturalni duh, evropski šarm - sve su to odlike koje krase ovaj grad i čine ga prepoznatljivim. Gradska kuća, subotička Sinagoga, Rajhlova palata i desetine drugih atraktivnih objekata obeležili su Suboticu kao evropski grad secesije. Razuzdane, nesputane forme, pune zaobljenih linija i valovitih poteza, neobičnekombinacije boja umesto monotonog sivila - prvo su što turistaprimeti kada dođe u Suboticu. Pored secesijskih građevina, izgled gradskog jezgra upotpunjuju i brojne građevine građene u različitim arhitektonskim stilovima.
            Na prekretnici XIX i XX veka uzavrela dešavanja u Evropi na poljima umetnosti, nauke i života stigla su preko Budimpešte i do Subotice, koje su se tada nalazile u istoj državi. To je bio period mira i ekonomskog napretka kada je Subotica bila u punom graditeljskom zamahu. Promene koje su stigle iz Evrope polako su se uvukle i u arhitekturu Subotice ali su se dalje razvijale u dva pravca. Dok se jedna struja okreće evropskim centrima kao što su Minhen, Beč, Pariz i London, druga, dominantnija se okreće nacionalnoj, mađarskoj varijanti secesije. Mada je evropska brojnija, mađarska varijanta sa tek nekoliko primera građevina izuzetnih po lokaciji, veličini i nameni preovladava doprinoseći da Subotica ponese naziv grada secesije. Velika želja Subotičana i veliko nadahnuće graditelja, umetnika i zanatlija koji su podigli brojne secesijske građevine stvorili su dela, u Subotici i na obližnjem Paliću, koja su i nakon jednog veka podjednako lepa, atraktivna i intrigantna.
            Za razliku od mnogih evropskih gradova centrom Subotice ne dominira katedrala ili crkva već Gradska kuća. Svojom lokacijom, dimenzijama i kitnjastom arhitekturom mađarske varijante secesije, Gradska kuća je postala odrednica grada, centar i simbol Subotice. Građena je između 1908. i 1910., opremanje enterijera je završeno 1912. godine. Zauzima površinu od skoro 6.000 m² sa 16.000 m² korisne površine. Toranj je visok 76 metara, dok se vidikovac nalazi na visini od 45,5 metara i sa njega se pruža nezaboravan pogled na Suboticu i njenu okolinu. Gradsku kuću su projektovali Marcel Komor i Deže Jakab, poznati budimpeštanski arhitekti.
            Arhitekta Ferenc Rajhl je za svoj budući dom i projektantski biro izabrao jednu od najlepših lokacija u Subotici. Rajhlova palata je prvo što posetilac vidi kada vozom stigne u Suboticu i tada ona zadivi svojim oblikom, dekoracijom i zapljusne neobičnim koloritom. Monumentalni ulaz u palatu uvučen je u deo fasade koji predstavlja stilizovano, nadole okrenuto srce. Kapija od kovanog gvožđa takođe je u obliku srca. Dekoracija balkonske ograde, još raskošnija od one u prizemlju - nosi motiv stilizovanog srca. Rajhl je svoj dom izgradio 1904. u mađarskoj varijanti secesije inspirisanoj folklornom umetnošću Erdelja, njenim jarko obojenim seoskim kućama, drvenim rezbarenim kapijama, motivima baštenskog cveća i naravno - srca.
            Bivši vlasnici i stanari Palate Mikše Demetera - Gradski muzej ostavili su značajan trag u zdravstvu, novinarstvu, preduzetništvu i umetnosti Subotice. Projekat za palatu 1906. godine je od braće Vago, Lasla i Jožefa-arhitekata iz Budimpešte poručio dr Mikša Demeter, lekar i svestrani intelektualac. Demeterova palata bila je jedna od prvih najamnih kuća sa elementima geometrijske bečke secesije u Subotici. U ovoj palati se šest decenija nalazila štamparija, a od 2008. je obnovljena i od tada se na ovom mestu nalazi Gradski muzej Subotice.         
            Subotička jevrejska zajednica preuzela je drugonagrađeni rad na segedinskom konkursu za izgradnju sinagoge i tako je Subotica dobila jednu od najlepših sinagoga u ovom delu Evrope, kako Subotičani vole da kažu. Sinagoga je podignuta 1902. godine prema projektima Marcela Komora i Dežea Jakaba. Pored umetničke i estetske vrednosti, ona je izuzetna i zbog toga što je jedina sinagoga u Evropi koji nosi obeležja mađarske varijante secesije. Tipična za ovaj stil, floralna dekoracija u vidu paunovog pera, lale, stilizovane ruže ili ljiljana nalazi se kako na fasadama tako i u unutrašnjosti, na vitražima i oslikanim zidovima.
            Sinagoga je mogla da primi 1.600 vernika, 850 muškaraca u prizemlju i 550 žena na galeriji. O njenoj veličini svedoče i podaci da je visina unutrašnjeg prostora 23, a raspon kupole 12,6 metara. Spoljna visina objekta je 40 metara. Nakon II Svetskog rata, mali broj preživelih subotičkih Jevreja nije mogao ni da ispuni ni da održava ovaj objekat, pa je 1976., prešao u ruke grada. Krajem osamdesetih godina prošlog veka u sinagogi su se održavale pozorišne predstave. Raskošna građevina je zasijala punim sjajem nakon završetka rekonstrukcije 2018.
            Neodoljivi Palić
            Palić,jezero i naselje istog imena, nalazi se osam kilometara severno od Subotice. Neobične građevine s početka XX veka, raskošni parkovi, jezero, nesvakidašnji mir i tišina čine Palić idealnim mestom za odmor. 
            Svoju slavu kao banja i mondensko letovalište stekao je krajem XIX veka. Početkom XX veka posao proširenja i obnove banje bio je poveren arhitektima Marcelu Komoru i Dežeu Jakabu. Ansambl palićkih građevina koji pripadaju mađarskoj varijanti secesije inspirisane narodnom umetnošću Erdelja, svečano je otvoren 1912. godine. To su Vodotoranj, Velika terasa, Ženski štrand, Muzički paviljon i Spomen česma. Svaka od ovih građevina je drugačija, shodno nameni ali u izboru materijala, konstrukciji i palićkoj crvenoj boji - one su ipak jedinstvene. Komor i Jakab su ideju povezivanja arhitekture i ambijenta Velikog parka doveli do savršenstva. Odbacujući klasično nizanje građevina niz ulicu ili šetalište pored kojih često prolazimo ali ne ulazimo ili ne primećujemo, ovde prolazimo kroz Vodotoranj i Veliku terasu. Primenom takvih prolaza, tremova i terasa izgubila se stroga podela na spoljni i unutrašnji prostor. Prožimanje prirode, arhitekture i enterijera verovatno je najveća vrednost ovih secesijskih građevina. Svi ovi objekti postali su simboli Palića.
            Neobična arhitektura ovih građevina namenjih odmoru i uživanju i posle više od sto godina privlače posetioce da svrate i da ih pogledaju. Vodotoranj -  Predstava pauna, na koji Vodotoranj oblikom podseća, je ranohrišćanski simbol vaskrsenja. On je izabran da predstavlja novi početak buduće banje. Velika terasa je projektovana kao višenamenski objekat i danas je zadržala sličnu funkciju. Na spratu se nalazila raskošna balska dvorana, u prizemlju su bili restorani i poslastičarnica, a danas je moderna kongresna dvorana. Ženski štrandje do danas zadržao prvobitno značenje, ali njegova puna vrednost leži i upoznavanjem njegove prošlosti. Kada se banja Palić uveliko razvijala i gradila kupališta, u prvoj polovini XX veka, 1912. je izgrađen ovaj veliki drveni objekat na vodi koji je nekada sakrivao kupačice od pogleda znatiželjnika. Danas je ženski štrand kafe-bar, gde možete da pijuckate vaše omiljeno piće na terasi koja se nalazi na svega pedesetak centimetara iznad jezera. Kad je izgrađen, ženski štrand je bio podignut na drvenim stubovima, koji su kasnije zamenjeni za betonske. Muzički paviljonje najmanji secesijski objekat i još uvek se koristi kao mesto za promenadne koncerte. Spomen česma podignuta je u čast završetka gradnje secesijskih građevina na Paliću i ona je tačka fokusa na kojem se završava pogled kada od Vodotornja krenemo ka jezeru. Grupi objekata u stilu secesije pridužuju se i dve velike plave vaze od Žolnai keramike sa likom Vodenog boga koje stoje ispred dva hotela u Velikom parku, stigle su 1910. godine kao poklon vlasnika pečujske fabrike Žolnai Paliću i Subotici.