• Prethodna
• 1 of 5
• Sledeća

            Na levoj obali Tise u nepreglednoj vojvođanskoj ravnici nalazi se Novi Bečej, sedište istoimene opštine, koji uz naseljena mesta Kumane, Novo Miloševo i Bočar, predstavlja riznicu istorijskog i kulturnog blaga staru 10 vekova. Nadaleko poznati Tiski kej svojevrsni je zaštitni znak ove varoši i spada među najlepše u Srbiji, te uz čak dve marine iz godine u godinu privlači brojne turiste i ljubitelje prirode. Reka Tisa, koja protiče kraj samog centra grada, u prošlosti je često menjala svoj tok, a upravo jedan od starih meandara Tise, nedaleko od Novog Bečeja, danas predstavlja Specijalni rezervat prirode Slano Kopovo, panonsku slatinu od izuzetnog značaja za očuvanje posebnih i specifičnih primeraka biljnog i životinjskog sveta Vojvodine.

            Izmeštanjem Tise iz starog korita nastalo je i Biserno ostrvo, plodno zemljište poznato po mirisnom grožđu sorte Muskat Krokan i najkvalitetnijem vinu koje se pilo na dvorovima širom Evrope. Ovu autohtonu lozu iz Alžira, preko Francuske, doneo je i zasadio Grof Gedeon Rohonci, čiji se dvorac iz 19. veka i danas nalazi na ovoj zemlji
            U ovom periodu, u neposrednoj blizini Novog Bečeja, sagrađen je i dvorac „Sokolac" Lazara Dunđerskog, namenjen za miraz njegovoj ćerki Lenki, čiji se portret nalazi među ovim zidinama, a koji je po narudžbi Laze Kostića, naslikao Uroš Predić. Poput ovog i dvorac „Karačonji" u Novom Miloševu spada u spomenike kulture od velikog značaja. Izgradio ga je plemić i veliki župan Torontalske županije Laslo Karačonji između 1842. i 1846. godine na svom imanju u Beodri i kroz istoriju je imao različite namene, a danas čeka rekonstrukciju ne bi li povratio nekadašnji sjaj.  Jednaku pažnju zavređuje i dvorac „Hertelendi-Bajić" u Bočaru koji je sredinom XIX veka izgradila plemićka porodica Hertelendi, da bi krajem 19. veka prešao u vlasništvo barona Ivana Bajića. On danas u novom ruhu predstavlja odmaralište i kreativni centar za najmlađe, daleko od gradske vreve.
            O bogatoj istoriji, tradiciji i načinu života ljudi sa ovih prostora svedoče tri muzeja, a o raznolikosti nacionalne i religijske pripadnosti čak petnaest crkava. Zavičajni muzej „Glavaševa kuća" u Vranjevu, nekadašnji dom velikog dobrotvora i humaniste dr Vladimira Glavaša, prvi je novobečejski muzej otvoren 2009. godine na stogodišnjicu od njegove smrti. Preko puta novomiloševačkog dvorca Karačonji smestio se i Zavičajni muzej "Kotarka" čiji impozantni Žitni magacin predstavlja pravu riznicu kulturno-istorijskog nasleđa i koji je nezabilazan na ruti svakog putnika namernika.
            U Novom Miloševu ne sme se propustiti ni obilazak industrijsko-tehničkog muzeja "Žeravica", koji baštini jedinstvenu kolekciju starovremenskih traktora, automobila i parnih mašina od kojih je većina u radnom stanju. Ovde se mogu videti i gramofoni, pisaće mašine, zastarela tehnika,  postavka stare učionice, alati za zanimanja koja su gotovo zaboravljena i još mnogo toga drugog. Upravo ovde nalazi se i jedinstvena izložba posvećena Dušku Popovu, tajnom agentu iz Novog Miloševa, koji je inspirasao Ijana Fleminga da, potkrepljen brojnim dokumentima i fotografijama, stvori lik planetarno poznatog junaka Džejmsa Bonda. U neposrednoj blizini izgrađen je i kompleks u čast slavnog trenera Ranka Žeravice koji će novim generacijama svedočiti o uspesima kojima je svoje ime trajno upisao u istoriju jugoslovenske i srpske košarke.
            Poput starih zdanja, u kumanačkom ataru, u dvorištu crpne stanice na banatskoj obali Tise prkosno stoji i hrast lužnjak star preko 300 godina. Po elaboratu vojvođanskog Zavoda za zaštitu prirode ovaj hrast najlepši je primerak ove vrste u Vojvodini.
            Meštani, ali i turisti rado se okupljaju, kako na tradicionalnim, običajnim susretima, tako i na brojnim manifestacijama i kulturnim programima sa kojih se iz godinu u godinu o Novom Bečeju širi dobar glas. Neke od njih čuvaju uspomenu na značajne ličnosti poput pozorišnog festivala "Maske Laze Telečkog" u Kumanu, bogatog programa u Banatskom kulturnom centru u Novom Miloševu ili takmičenja "Obzorja na Tisi", dana posvećenih Josifu Marinkoviću. Veliku pažnju privlače i manifestacije na otvorenom među kojima su Festivali cveća, uskršnji i novogodišnji bazari, Smotre starovremenskih vozila, Dani ovčarstva, kao i piknik kraj ruševina srednjovekvne crkve Arača, ali i razni sportski i multikulturalni susreti, muzejski progami, Likovna akademija akvarela i mnoge druge. Kao veliki gurmani, Banaćani rado uživaju i u gastronomskim manifestacijama, poput "Testomanije", disnotora i jedinstvenog zimskog susreta ribolovaca "Manić Tisa – 63". Majstori kulinarstva ukrštaju varjače i okviru seoskih slava, na takmičenjima u pripremanju riblje čorbe i gulaša, uz neizostavnu "Štrudlijadu".
            Najposećeniji događaj svakako su "Velikogospojinski dani" sa brojnim podmanifestacijama, kada Novi Bečej ugosti i do 200.000 posetilaca tokom nekoliko dana trajanja manifestacije. Prva "Gospojina" kreće 1994. godine i to kao slava ove varoši posvećena Uspenju Presvete Bogorodice. Tada je prvi put upriličena Revija paradnih zaprega na Tiskom keju gde su se konjički klub "Vranjevo" i njihovi gosti predstavili svojim sugrađanima i posetiocima predivnim defileom paradnih zaprega i konja. Na platou kraj Tise konjički klubovi su prikazali paradu svojih najboljih grla, a kao posebna atrakcija bio je petopreg, koji je postao zaštitni znak Novobečejaca još davne 1872.godine kada se car Franja Josif Prvi provozao vranjevačkom glavnom ulicom upravo u petopregu. Do tada to je bila privilegija careva i plemića.
            Zahvaljujući bogatoj istoriji, prirodnim bogastvima, velelepnim zdanjima i mnogobrojnim dešavanjima, Novi Bečej danas je vidljiv na turističkoj mapi Srbije i regiona. Najtraktivnije destinacije, smeštajni kapaciteti, prilika za miran, ali i aktivan odmor redovno su promovisani na značajnim sajmovima poput beogradskog i novosadskog, sajma u Kragujevcu, Banjaluci, Budimpešti, Ljubljani i mnogim drugim. Turistička organizacija opštine Novi Bečej nosilac je brojnih nagrada, od kojih je najznačajniji "Turistički cvet" iz 2021. godine, najviše priznanje koje u turizmu dodeljuje Turistička organizacija Srbije.

Tekst: Danilo Gurjanov
PR Velikogospojinskih dana - Gospojine 2025