Pirot je jedini grad u Republici Srbiji sa tri proizvodasa zaštićenim geografskim poreklom: Pirotski ćilim, Pirotski kačkavalj i od 2022. i Pirotska peglana kobasica, brendovi koji su ovom zaštitom potvrdili da su nešto Najbolje što Srbija može da ponudi tržištu i poziv svima koji dolaze u ovaj grad da mogu da uživaju u najboljem i kada je reč o gastronomiji, ali i kada se radi o kulturi i vekovnoj tradiciji.
Međutim, lista razloga za dolazak u ovaj grad je mnogo duža i po rečima Dragana Novakovića iz Turističke organizacije Pirot, treba pomenuti njegovu dobru turističku poziciju, između Stare planine, istorije i kulturnog nasleđa grada. U Muzeju Ponišavlja, smeštenog u kući porodice Hristić iz 1848., koji se bavi zaštitom pokretnih kulturnih dobara i proučavanjem materijalne i duhovne kulture srednjeg i gornjeg Ponišavlja i Lužnice, kao i kulturno-prosvetnom, pedagoškom i izdavačkom delatnošću, može se ispratiti kuturno-istorijski razvoj grada, pre no što se ode na teren.Istorijski arhiv “Pirot”, Galerija “Čedomir Krstić”, Dom kulture, Narodno pozorište - značajne su ustanove kuture i zavređuju pažnju svakog gosta.
Kada je reč o nekim drugim turističkim delovanjima TO Pirota, manifestacije su dobre prilike na kojima Piroćanci promovišu svoje brendove. Manifestacija "Pirotska peglana kobasica" poslednjeg vikenda u januaru, najbolja je promocija u cilju očuvanja ovog nadaleko čuvenog pirotskog gastronomskog specijaliteta, od ove, 2025. godine prvi put u novom sajamskom prostoru. Ovaj brend je pravi magnet za turiste koji za dva dana trajanja festivala broji 10-15 hiljada poseta.
Festival posvećen još jednom pirotskom brendu je Festival sira i kačkavalja, na otvorenom prostoru, u dvorištu Istorijskog arhiva Pirot. Primarni cilj festivala je očuvanje tradicije njegove proizvodnje sa epicentrom u Mlekarskoj školi “Dr. Obren Pejić”, koja se bavi izradom pirotskog kačkavalja na tradicionalan način, i negovanje gastronomske baštine grada. Ova manifestacija je okupljalište velikog broja izlagača mlečnih proizvoda iz Pirota, njegove okoline, sa Stare planine i cele Srbije.Pet dana pre otvaranja Festivala sira je vreme rezervisano za Festival pirotskog ćilima i tokom cele nedelje publici se nudi bogat program radionica, prezentacija, kulturnih dešavanja.
Gospodin Novaković kaže da je turistička priča Pirota nepotpuna bez Stare planine, “koja se spušta do centra grada, lepotice na koju smo mi, Piroćanci, kao i turistički poslenici vrlo ponosni”.
- Na Staroj planini TO je obeležila više od 300 kilometara pešačkih staza, koje se obilaze i proveravaju do tri puta mesečno na razičitim lokacijama i mnogobrojnim izletištima, odmorištima, kanjonima, pećinama…, brojnim drugim potencijalima koje razvijamo u skladu sa svojim kapacitetima. Zahvaljujući Staroj plainini, koja je Uredbom iz 1997. stavljena pod zaštitu i proglašena za Park prirode, uspeli smo da pokrenemo turizam na selu u širom obimu, o čemu govore 3-4 zahteva za kategorizaciju smeštaja u seoskim domaćinstvima na nedeljnom nivou - naglasio je gospodin Novaković.
Pre godinu i po dana u Pirotu je otvoren privredno-turistički objekat - kupališni kompleks površine 2.5ha sa vodenim ogledalom - bazenom najvećim u Srbiji, sa brojnim, zanimljivim, pratećim sadržajima.
TO Pirot gazduje najmodernijim planinskim domom, u staroplaninskom selu Dojkinci, 40km od grada, kroz koje protiče Dojkinačka reka, bogata pastrmkom, koji se smatra polaznom tačkom ka mnogim planinskim vrhovima i planinskim atrakcijama. Planinarski dom “Dojkinci” raspolaže sa 50-55 ležajeva, pogodan za druženja i tim buildinge. - TOO Knjaževac i TO Pirot poslednjih četiri-pet godina zajedno nastupaju na značajnijim sajmovima, jer smatramo da predstavljajući svoje opštine na većem štandu možemo da pokažemo mnogo više i više možemo da ponudimo.
A povod za nadahnutu tradicijom pozivnicu, koju su uputili Piroćanci - “Pirot sigurno pleše svoj divni ples isprepletan nitima pirotskog ćilima i lokalnom gastronomijom” - je Festival peglane kobasice koji će biti održan 24 i 25. januara 2026.godine. Turisti treba samo da dođu. Piroćansci će se pobrinuti za sve ostalo.
