I u srednjovekovnoj Srbiji, baš kao i u drugim delovima Evrope bogatstvo trpeze i zastupljenost određenih skupocenih, uvoznih namirnica, zavisila je od staleške pripadnosti. Na jednoj strani su bili srpski dvor i vlastela, a na drugoj obično stanovništvo.
O kraljevskim gozbama Milutina Nemanjića (1282-1321) postoje pisani izveštaji „satrpeznika“, odnosno osoba koje su u đakonijama posluženim u zimu davne 1298. godine lično uživale.

Teodor Metohit (oko 1260–1332), carski izaslanik vizantijskog cara Andronika II Paleologa koji je vladao od 1282-1328. godine, ostavio je važan pisani trag o kulturi ishrane na dvoru jednog Nemanjića. Ovaj obrazovani Vizantinac pripoveda da je između ostalih delikatesa poslužen voćem i kolačima i to iz zlatnih i srebrnih tanjira.
Tokom cele godine Nemanjići i njihovi dvorjani, ali i dobar deo srpskog naroda jede smokve, jabuke, kruške, jagode, trešnje, domaće šljive, kupine, borovnice, ribizle, nar, urme, agrume i breskve.
Glavni zaslađivač i posebna poslastica je med koji je bio i jedan od glavnih izvoznih artikala srednjovekovnih srpskih zemalja. Šećer se pojavljuje tek u poznom srednjem veku u obliku takozvanih šećernih glava koje trgovci iz Primorja po vrlo visokim cenama prodaju gotovo isključivo vlasteli i vladarima.
Naši srednjovekovni preci uživali su u bombonama od sušenog voća uvaljanim u brašno od rogača, rožadi-slatkom karamel kremu koji vodi poreklo iz Venecije i prijesnacu - torti od slatkog sira.
U pripremi poslastica žitarice, med i viće bili su ključni sastojci naše srednjovekovne poslastičarske baštine u predkolumbovskoj razmeni, jer je reč o namirnicama koje su dostupne u smislu lokalnog proizvoda. I to ne samo vladaru i aristokratiji već i običnom čoveku.

Izvor: Zbirka strane umetnosti Muzej grada Novog Sada